Democratie: een vloek of een zegen? - Column burgemeester

Maar altijd de moeite waard

Democratie. Voor sommigen een groot goed, voor anderen een bron van ergernis. Zeker in deze tijd waarin politieke onrust in Den Haag dagelijks het nieuws haalt en het vertrouwen in de landelijke politiek historisch laag is. Het lijkt soms alsof we vooral de gebreken zien: traagheid, eindeloos debat en een besluitvormingsproces waarin niemand zich écht gehoord voelt. Mensen lijken minder tevreden over onze democratie.

Geen ruis nodig

Als burgemeester heb ik een rol als hoeder van de democratie: bewaken van spelregels van het democratisch debat en zorgen voor een eerlijk besluitvormingsproces. En proberen de kloof tussen bestuur en inwoners te verkleinen. Dat klinkt plechtig, maar in de praktijk betekent het vooral: luisteren, verbinden en soms ook gewoon geduldig uitleggen waarom bepaalde besluiten vallen zoals ze vallen.
Toch begrijp ik de frustratie. Zelf heb ik de gewoonte opgegeven om nog iedere avond naar de avondvullende praatprogramma’s te kijken waar deskundigen, politici en opiniemakers elkaar overschreeuwen. Het levert zelden meer inzicht op, hooguit meer ruis. En ruis is precies wat we in deze tijd niet nodig hebben.

Lokale bestuur werkt door

Want terwijl Den Haag worstelt met formaties en het stikstofdossier, draait het lokale bestuur gewoon door. Wegen moeten worden onderhouden, verenigingen verdienen steun en inwoners vragen aandacht voor hun wijk. Daar ligt de kracht van de democratie: dat ze niet ophoudt bij een wankelend kabinet, maar geworteld is in dorpen, steden en gemeenschappen.

Dag van de Democratie

Op 15 september wordt wereldwijd de Dag van de Democratie gevierd. Een dag om stil te staan bij iets dat vanzelfsprekend lijkt, maar dat allerminst is. Democratie is namelijk geen vanzelfsprekendheid. Ze vraagt onderhoud, inzet en soms ook geduld. En ja, ze heeft zwakke plekken: polarisatie, populisme en logge besluitvorming liggen altijd op de loer. Maar tegenover die tekortkomingen staan waarden die we nergens anders beter geborgd zien: vrijheid, gelijkheid en rechtvaardigheid.

Democratie een zegen

Is democratie dus een vloek of een zegen? Misschien is het allebei. Een systeem dat ons soms tot wanhoop drijft, maar tegelijkertijd een van de betere bestuursvormen is. En als ik zie hoe mensen zich lokaal inzetten voor hun gemeenschap, hoe ze meepraten en meedoen, dan geloof ik dat die zegen toch altijd zwaarder weegt.

Caroline van den Elsen,
Burgemeester Gemeente Boekel